Aby móc dyskutować o zaletach i zastosowaniu handlu mobilnego należu rozważyć i zrozumieć istotę i zakres działania handlu elektronicznego. Choi Stahl i Whinston (1997) przedstawili model przydatny dla rozumienia relacji między produktami, agentami (agents) i procesami, które istnieją zarówno w rynkach elektronicznych i fizycznych (rys. 1).
Występuje tu rozróżnienie pomiędzy produktem fizycznym a produktem cyfrowym (witualnym) np. elektronicznym. Przykładem produktu elektronicznego jest oprogramowanie komputerowe lub plik zawierający dane, podczas gdy produktem fizycznym będzie np. piła mechaniczna czy dyskietka [PanSro, 2002].
Tak ograniczoną przestrzeń Choi i Whinston dzielą dalej na fizyczną i cyfrową. Procesem cyfrowym nazywają wszystko co można przesłać i odebrać z Internetu podczas gdy procesy fizyczne pociągają za sobą czynności fizyczne związane z przeprowadzaniem transakcji handlowych.
Trzeci wymiar jest pewnym rodzajem agentów zaangażowanych w transakcje. Agent (aktor) jest sprzedawcą, nabywcą, pośrednikiem, lobby konsumenckim lub organizacją rządową.
Porównanie biznesowego i konsumenckiego rynku usług mobilnych
Dla pełnego zobrazowania usług mobilnych, główna linia rozgraniczająca biegnie pomiędzy klientem indywidualnym a klientami zinstytucjonalizowanymi. Rynek korporacyjny (biznesowy) różni się ogromnie od rynku indywidualnego konsumenta pod kilkoma względami. Potrzeby firm są skupione głownie na wspieraniu ich mobilnej siły roboczej i polepszaniu procesów gospodarczych, podczas gdy klienci nastawieni są na zabawę i na znalezieniu dogodnych sposobów by pozostać w kontakcie ze znajomymi, czy na spędzanie wolnego czasu. Na rynku korporacyjnym największe korzyści będą uzyskiwane poprzez integracje mobilnych usług przesyłania danych w procesach biznesowych, np. poprzez działania ułatwiające usługi u klienta z mobilnym ekspediowaniem danych, jak również poprzez zwiększanie produktywności pracowników. Oczywistym jest, że te różnice będą miały swe odzwierciedlenie w ofercie usług mobilnych. Usługi konsumentów z kolei są bardzo ogólne i nastawione na szerokie rzesze.
Głównym założeniem schematu znajdującego się na rys.3, jest podzielenie badań nad handlem mobilnym (mobile commerce lub m-commerce) na trzy główne kategorie, które są ściśle ze sobą powiązane, a mianowicie: technologia, teoria i badania oraz zastosowania. Jak widać na rysunku, technologia tworzy trwałą podstawę dla badań i praktyk, natomiast na szczycie struktury znajdują się praktyczne metody użycia oraz zastosowania niżej położonych technologii. Zagnieżdżona wewnątrz tej struktury teoria pośredniczy między technologią a zastosowaniami i pomaga odpowiedzieć na pytania gdzie?, dlaczego?, kiedy? i jak? powinna lub nie powinna być stosowana technologia handlu mobilnego.
Usługi biznesu mobilnego jako kluczowa perspektywa rozwoju cz.II
Z powodu wymienionych powyżej łączących się ze sobą przeszkód, przyjęcie usług mobilnego biznesu nie nastąpi szybko, a wręcz może zająć lata. Jednakże, podstawowe korzyści, jakie daje implementacja systemów mobilnych są wystarczające do ich stopniowego wprowadzania. Firmy implementujące usługi mobilne chcą realizować wszystkie korzyści, jakie przynoszą mobilni pracownicy, a więc oszczędność czasu, szybsze podejmowanie decyzji oraz sprawniejszą koordynację dla biznesu kiedykolwiek i gdziekolwiek. Poprzez połączenie rozwiązań B2E (business-to-employee) oraz nowego typu połączeń mobilnych M2M (machine-to-machine) mogą diametralnie zmienić podejście firm do spraw organizacyjnych i działalności firmy, a wręcz stanowić rewolucję w sposobie zarządzania firmą [AlaAut, 2003].
Najważniejsze korzyści z biznesowych usług mobilnych i leżące u ich podstaw czynniki napędzające są zilustrowane na rys.1.8. Nieskomplikowany mobilny dostęp na poziomie podstawowym umożliwia natychmiastowy dostęp do bieżących biznesowych aplikacji i baz danych bez względu na czas i miejsce.
Według Lucent Technologies środowisko sieci bezprzewodowych, w tym i usług handlu mobilnego, można podzielić na trzy segmenty rynkowe: użytkowników indywidualnych, użytkowników biznesowych oraz właściwe aplikacje biznesowe. Podział ten ujmuje kilka rozwiązań [Urba, 2001]:
Mobilne biuro (Mobile Office) – umożliwiające pracownikom biznesowym korzystanie z biurowych możliwości przenośnych komputerów PC w dowolnych okolicznościach. Podręczny komputer podróżuje razem z użytkownikiem i wszelkimi jego aplikacjami oraz funkcjami dodatkowymi obejmującymi: usługi telefoniczne, zunifikowany przekaz wiadomości, pocztę elektroniczną, terminarz, dostęp do plików i baz danych, planowanie podróży oraz wideokonferencje;
Podręczny asystent (Lifestyle Manager) – zmieniający zwykły telefon komórkowy w osobistego asystenta. Umożliwia on obsługę zadań związanych z planowaniem zajęć i zapewnia bezprzewodowe usługi komunikacyjne, rozrywkę oraz dostęp do informacji, a także usługi handlu elektronicznego m-commerce i e-banking;
Aplikacje biznesowe (Market Business-to-Business Application) – obejmujące zastosowania mobilne, takie jak: zdalne zarządzanie usługami, zarządzanie środkami materialnymi (taborem), zdalny nadzór oraz telemetrię.